Kto z nas nie spotkał się  magicznym i tajemniczym  syropem glukozowo- fruktozowym? Co to właściwie jest? Gdzie się go spotyka? Jaki ma wpływ na nasze zdrowie?

Syrop fruktozowo-glukozowy jest  zagęszczonym i oczyszczonym wodnym roztworem otrzymywanym z mąki pszennej lub kukurydzianej. W swoim składzie posiada 55% glukozy, 42% fruktozy oraz 3 % innych cukrów.

Spotkać go może w wielu produktach m.in. w sokach owocowych, napojach izotonicznych, napojach gazowanych i niegazowanych, napojach alkoholowych, a także w jogurtach, słodyczach,  w mleku zagęszczonym, w deserach typu galaretki, dżemy, w produkcji pieczywa. Syrop glukozowo-fruktozowy jest nawet składnikiem konserw rybnych i gotowych sałatek.

Należy zwrócić uwagę, że syrop glukozowo-fruktozowy nie jest naturalnym produktem lecz słodzikiem wytworzonym w laboratorium. Dlatego też łatwo się domyślać jakie skutki będzie wywierał na nasze zdrowie. Słodzik ten zwiększa apetyt, a to pociąga problemy konsumentów z otyłością i nadwagą. W omawianym syropie znajdują się cukry proste wysoko przetworzone. Dietetycy natomiast ostrzegają przed ich spożyciem, gdyż ich konsumpcja nawet w niewielkich ilościach powoduje zaburzenie poziomu insuliny oraz glukozy we krwi. Sytuacja ta sprzyja rozwojowi cukrzycy typu II.

Również gospodarka lipidowa cierpi z powodu słodzika glukozowo-fruktozowego. Za jego sprawą następuje wzrost zawartości złego cholesterolu we krwi (frakcja LDL) oraz trójglicerydów, a także wzrasta ryzyko zakrzepów. Tkanka tłuszczowa produkuje substancję czynną leptynę, która poprzez podwzgórze hamuje apetyt, a także przez aktywację układu współczulnego zwiększa termogenezę. Natomiast fruktoza znajdująca się w syropie powoduje, w wyniku podwyższenia zawartości trójglicerydów we krwi, zaburzenia w wrażliwości organizmu na leptynę. Dlatego też organizm ma problemy z odczytaniem informacji ,, przestań jeść, jesteś już syty’’.

Syrop glukozowo-fruktozowy jest również winowajcą obniżonej odporności organizmu. Fruktoza znajdująca się w słodziku wypłukuje z organizmu miedź, magnez, chrom oraz zwiększa stężenie kwasu mlekowego we krwi.

Syrop glikozowo-fruktozowy jest zdecydowanie niezdrowy i niewskazany dla wszystkich grup konsumentów.

Autor: Dorota Pietraszek-Bańka

Niewątpliwe każda osoba borykająca się z problemem otyłości i nadwagi chociaż raz zadała sobie takie pytanie? Czy rzeczywiście przyczyną nadprogramowych kilogramów mogą być geny?

Na nasze zdrowie i co za tym idzie na naszą masę ciała ma wpływ wiele czynników. Zalicza się tutaj m.in. czynniki środowiskowe, styl życia, czynniki biologiczne (choroby) i powiązane z nim czynniki farmakologiczne oraz genetyczne. Co dominuje w kształtowaniu naszej wagi? Niewątpliwie styl życia. To od nas samych zależy co trafia codziennie na nasz talerz i czy uprawiamy sport czy też wolimy czas wolny spędzać przed komputerem lub telewizorem.

Jednakże nie należy zapominać również o czynniku genetycznym. Osoby posiadające gen otyłości FTO są bardziej narażeni na problemy z nadmiarem kilogramów. W przypadku, gdy jedno z rodziców dziecka jest otyłe szanse na otyłość dziecka wynoszą 40 %, w sytuacji gdy oboje rodziców boryka się z otyłością zagrożenie to wzrasta aż o 80%. W wielu przypadkach nie tylko geny są przyczyną nadwagi i otyłości, ale przyzwyczajenia kulinarne jakie wyniosło się z rodzinnego domu: smażone i ciężkie  dania, ciasta, jedzenie w pośpiechu itp.

Sumując- niektórzy mogą mięć większą skłonność do tycia ze względu na geny, jednakże nie powinno to stanowić wymówki do dbania o swoje zdrowie poprzez zbilansowaną dietę oraz  codzienną aktywność fizyczną.

Autor: Dorota Pietraszek-Bańka

Już w 400 r p. n. e. ojciec współczesnej medycyny Hipokrates powiedział ”Twoje pożywienie powinno być lekarstwem, a twoje lekarstwo powinno być pożywieniem”. Od czasów Hipokratesa nasze podejście do leczenia chorób uległo zmianie. Współczesna medycyna opiera się głównie na leczeniu farmakologicznym mimo tego, że przyroda oferuje nam pełen zasób naturalnych lekarstw.

Żywność funkcjonalna to taka żywność, której udowodniono naukowo korzyści zdrowotne. Posiada ona również cenne składniki działające w zakresie poprawy jednej lub większej liczby funkcji organizmu człowieka, wpływając korzystnie na stan zdrowia i samopoczucia i / lub na obniżenia ryzyka choroby. Żywność funkcjonalna łączy w sobie  zatem cechy lekarstwa i zwykłej żywności.

Prawidłowa dieta jest bardzo ważna zwłaszcza w obecnych czasach, gdzie nie jest tajemnicą, że jej wpływ ma duże znaczenie na stan zdrowia konsumenta. Szacuje się, że około 80 chorób i schorzeń jest spowodowanych nie prawidłową jakością bądź ilością spożywanego przez nas pokarmu.

Żywność funkcjonalna jest przeznaczona dla ludzi zdrowych dbających o profilaktykę, pragnących zachować zdrowie i dobrą kondycję psychofizyczną, a także dla osób narażonych na stres oraz na choroby dietozależne.

Przyjęto iż żywność funkcjonalna powinna być produktem pozyskanym z naturalnych składników. Swoją formą powinna przypominać produkty tradycyjne, które stanowią element codziennej diety i wykazują pozytywne działanie w ilościach spożywanych z dietą.

Aby produkt spożywczy przyjął miano żywności funkcjonalnej musi posiadać pozytywy wpływ na procesy fizjologiczne organizmu. Produkty te powinny zwiększać odporność organizmu, przyśpieszać rekonwalescencje, podnosić wydolność fizyczną i psychiczną organizmu, zapobiegać chorobom głównie dietozależnym oraz spowalniać procesy starzenia.

A co w sobie ma żywność funkcjonalna, że działa tak korzystnie na konsumenta? Prozdrowotny efekt otrzymuje się w wyniku zmniejszenia lub zwiększenia w jej składzie substancji czynnych bądź uzupełnienia produktu spożywczego określonymi substancjami bioaktywnymi, które intensyfikują przebieg przemian metabolicznych. Głównie jest dodawany jeden lub kilka składników, które w normalnych warunkach nie występują w produkcie bądź jego zawartość jest niska. Do żywności funkcjonalnej wzbogacanej substancjami aktywnymi najczęściej są zaliczane takie produkty jak: tłuszcze do smarowania pieczywa wzbogacone estrami fitostanoli oraz fitosteroli, fermentowane produkty mleczne, probiotyczne produkty mleczne, wołowina z dodatkiem skoniungowanego kwasu linolowego (CLA), napoje zawierające dodatek witamin A, C, E lub magnez oraz wapń, jaja wzbogacone w kwasy omega-3 (EPA i DHA). 

Do żywności funkcjonalnej zaliczana się również naturalne produkty o działaniu prozdrowotnym. Bo kto z nas nie słyszał o leczeniu przeziębienia czosnkiem? Do produktów powyższej grupy zalicza się także m. in.: owoce cytrusowe zawierające w swoim składzie witaminę C oraz błonnik; produkty owsiane bogate w ß-glukan; pomidory posiadające w swoim składzie likopen; czarna i zielona herbata bogata w przeciwutleniające polifenole, olej słonecznikowy, sojowy, rzepakowy, kukurydziany posiadające w swoim składzie beta-sitasterole, stigmasterol i kapa sterol oraz wiele innych.

Podział żywności funkcjonalnej jest różny. Ze względu na skład można wyróżnić żywność m.in. probiotyczną, wysokobłonnikową, niskoenergetyczna, wzbogaconą, niskocholesterolową, niskosodową, energetyzującą. Biorąc pod uwagę zaspakajanie określonych potrzeb żywność funkcjonalną dzieli się na przeznaczoną dla osób o określonych potrzebach fizjologicznych, np.: kobiet w ciąży, sportowców, młodzieży, osób w podeszłym wieku oraz żywność zmniejszającą ryzyko chorób i zaburzeń.

Żywność funkcjonalna mimo wielu zalet posiada również wady. Dotyczy to szczególnie żywności wzbogaconej. Gdzie przy wysokim spożyciu tego typu produktów może dojść do przedawkowania określonych składników mineralnych. W przypadku takiego przedawkowania zmniejsza się wchłanianie, zmienia się metabolizm pozostałych składników odżywczych i leków oraz  sytuacja ta może powodować zafałszowania niektórych badań diagnostycznych.

Rozpoczął się sezon na młode ziemniaki. Jakie korzyści niesie ze sobą spożywanie tego warzywa. Czym należy się kierować przy zakupie? W jakiej formie należy je spożywać?

Młode ziemniaki oprócz niepowtarzalnego smaku posiadają również cenne składniki odżywcze. Są one skarbnicą witaminy C, której zawierają więcej niż dynia czy jabłka. Ponadto są bogate w potas przez co powinny znaleźć się w diecie osób borykających się z nadciśnieniem. Kolejnym cennym składnikiem ukrywającym się w ziemniaku jest magnez, który wspomaga pracę układu nerwowego. W warzywie tym znajdują się, już w mniejszej ilości, witaminy z grupy B, wit. A oraz kwas foliowy. Zaletą młodych ziemniaków jest ich zasadotwórczość, dlatego śmiało można je spożywać z mięsem. Młode ziemniaki cechują się niższą kalorycznością (69 kcal/100 g) od starych ziemniaków (77 kcal/100 g), zawierają za to mniej witaminy C niż ich starsza odmiana.

Przy zakupie młodych ziemniaków należy zwracać uwagę na kraj pochodzenia. Należy wybierać polskie odmiany. Jeżeli ziemniak przyjechał do nas przez połowę świata (przykładowo z Chin) można się domyślać, że nie jest on pierwszej świeżości, a co za tym idzie, zawartość związków mineralnych i witamin uległa znacznemu obniżeniu. Najważniejszym aspektem takiego wyboru jest również sam smak ziemniaka. Oprócz kraju pochodzenia należy również dokładnie dowiedzieć się jakie środki ochrony były używane przy uprawie ziemniaka. Najlepiej, gdyby pochodziły one z upraw ekologicznych lub przynajmniej tych stosujących małą ilość pestycydów i herbicydów.

Najkorzystniejszą metodą przyrządzania młodych ziemniaków jest pieczenie w foli, a także gotowanie w wodzie lub na parze. Wadą tych ziemniaków jest ich skórka, której pozbycie się jest dość pracochłonne, dlatego też istnieje możliwość pieczenia i gotowania młodych ziemniaków w skórce. Zaletą takiej techniki jest dostarczenie większej ilości witamin i minerałów, które kryją się tuż pod nią. Warunkiem koniecznym do przygotowywania ziemniaków w mundurkach jest dokładne usunięcie wszelkich zanieczyszczeń. Ziemniak nie powinien posiadać zielonego zabarwienia. Jeżeli występuje świadczy to o obecności solaniny, po której spożyciu dochodzi do problemów ze strony układu pokarmowego (bóle brzucha, kolka, nudności, biegunka, ogólne złe samopoczucie). Związek ten występuje również w zielonych częściach marchewki i w niedojrzałych pomidorach.

Autor: Dorota Pietraszek-Bańka

Likopen jest silnym przeciwutleniaczaczem, który działa wspomagająco na układ krwionośny oraz chroni organizm przed nowotworami. Regularne spożycie tego przeciwutleniacza zapobiega m.in. rakowi prostaty.  Ze względu na pochodzenie, likopen należy do grupy karetonoidów, wykazuje korzystne działanie na kondycję skóry oraz wzmacnia układ kostny. Na produktach jest oznaczany symbolem E160d. Związek ten nie jest wytwarzany przez organizm ludzki, musi zatem być dostarczony w diecie.

Likopen znajduje się w czerwonych warzywach i owocach. Szczególnie bogate w ten składnik są pomidory, arbuzy, papai, czerwone grejpfruty oraz czerwona róża. Likopen jest ewenementem przyrody z tego względu iż jego zawartość jest większa w produktach przetworzonych niż w świeżych. Dlatego też bez obaw można sięgać po takie produkty jak: ketchup, koncentraty i sosy pomidorowe, pomidory w puszkach oraz soki pomidorowe.

Likopen jest dobrze przyswajalny w obecności tłuszczu. Tak więc do sałatki zawierającej w swoim składzie pomidory należy dodać oliwę z oliwek, a sos pomidorowy do makaronu  przygotowywać wraz z olejem roślinnym. Zawartość tłuszczu w ilości 5-10 g/dobę zapewni optymalne warunki do wchłaniania likopenu. Składnikiem, który hamuje metabolizm likopenu jest błonnik.

Likopen znajduje zastosowanie w przemyśle spożywczym jako barwnik do barwienia m.in. batonów, jogurtów, zup oraz napojów gazowanych.

Autor: Dorota Pietraszek-Bańka

Dlaczego tak trudno podjąć nam walkę z nadprogramowymi kilogramami? Gdzie tkwi największy problem? ,,Nie pozwalają mi na to codzienne obowiązki.’’ ,,Nie mam czasu.’’ ,,Nawet nie zaczynam, bo wiem, że i tak po tygodniu polegnę.’’ ,,Diety dużo kosztują.’’ To są najczęstsze wymówki. A może powinno się powiedzieć ,,Bo mi się nie chce!’’

Motywacja. Od niej należy zacząć. Nie od poniedziałku, nie od jutra, DZIŚ należy siąść i głęboko się zastanowić co by Cię zmobilizowało. Na jednych działa przysłowiowa marchewka, dla innych kijek. Może zmobilizuje Cię to, że nie mieścisz się w ubrania z zeszłego sezonu, może kiepskie wyniki badań. Zbyt duży cholesterol albo za wysoki cukier? Tu nie ma na co czekać. Zdrowie to nie ściana, która poczeka z malowaniem do następnego sezonu. A może mobilizuję Cię to, że zauważasz  iż Twoje dzieci uczą się od Ciebie sposobu żywienia, zamiast warzyw, owoców podjadają batoniki i chipsy.

Może walkę o zdrową i smukłą sylwetkę zacznij od określenia swojego celu oraz wyznaczenia sobie nagrody za jego osiągnięcie. Jaka to będzie nagroda? Każdy powinien odpowiedzieć sobie sam na to pytanie. Może to być buteleczka ulubionych perfum,  jakiś markowy ciuch (a co po takiej batalii mi się należy!), może nagrodą będzie to, że wskoczysz w stare dżinsy, sukienkę lub przysłowiowy ślubny garnitur.

A co gdy Ty w siebie wierzysz a nie wierzy w Ciebie nikt? To nic! Powiedz sobie ,,Co mnie się nie uda? O nie! Ja Ci jeszcze pokażę!’’  Najlepiej założyć się z kimś o to, że dasz radę. Wtedy już nie będzie odwrotu. Tu już jest walka o Twoje dobre imię.

,,Ale na dietę mnie nie stać?’’ Obalam ten mit. Nie należy koniecznie jadać krewetek, łososia i innych wyszukanych dań. Do diety można wchodzić (po względem finansowym) małymi kroczkami. Przecież kilogram marchewki kosztuje 2 zł = puszka coca coli, brokuł 5 zł = paczka ciastek, puszka tuńczyka 4 zł = mleczna czekolada, opakowanie suszonych moreli 5-6 zł = paczka chipsów, butelka wody mineralnej z sokiem z cytryny 3 zł = napój o smaku cytrynowy (zwróć uwagę na zwrot ,,o smaku’’, na smak cytrynowy nie zasługuje, gdyż za daleko stał od cytryn).

Nawet jeżeli poświęcisz więcej funduszy niż planowałeś na swoje zakupy żywieniowe potraktuj to jak inwestycję w siebie (i w najbliższych). Kto z was odważyłby się zatankować  auto nieznanego pochodzenia i raczej wątpliwej jakości paliwem? Przypuszczam, że jednostki odważyły by się na tak szalony czyn. Bo wiadomo ,,Szkoda samochodu”. Samochód rzecz nabyta- jak zepsuję się część to ją wymieniamy, a jak nie to przecież nowe auto można sobie kupić. A jak jest z nami potencjalnymi konsumentami? Czy zastanawiamy się czym tak naprawdę się ,,tankujemy’’ Nie! A szkoda. Bo my sobie raczej części zamiennych nie kupimy.

,,Nie bawię się w diety, bo i tak zawsze muszę dojadać po dzieciach” A może wprowadzić zdrowe zasady odżywiania nie tylko dla siebie, ale także dla całej rodziny. Korzyści i straty przekalkulujcie sami. A co zazwyczaj taka mama-odkurzacz dojada po dzieciach? Batoniki, lizaki, kanapki, zupkę, obiad czyli jednym słowem mówiąc WSZYSTKO. Efekt – kilka a może i kilkanaście kilogramów nadprogramowo.

Tak więc czy blokuje nas brak możliwości do działania w walce o smukłą i zdrową sylwetkę czy może to jest ten przysłowiowy LEŃ, który na tapczanie leży cały dzień szepcząc ,,Po co się będziesz męczyć, od jutra zaczniesz”? Na to pytanie odpowiedzcie sobie sami.

Dietetyk, mgr Dorota Pietraszek – Bańka

Co się kryje w tych malutkich słoiczkach, które cieszą się taką popularnością wśród rodziców?  Czy oprócz wygody posiadają również inne zalety?

Żywność tego typu określana jest jako żywność specjalnego przeznaczenia. Dlatego też powinna spełniać szereg rygorystycznych norm zanim trawi na łyżeczkę naszych pociech. Normy te dotyczą głównie jakości surowca, składu produktu, a także sposobu produkcji. Surowiec przeznaczony do produkcji musi charakteryzować się  świeżością, najlepszą jakością, nie może posiadać również oznak chorób i  zniszczenia.  Nie należy się zatem obawiać dodatku barwników i konserwantów. Słoiczki z jedzeniem cechują się wysoką wartością odżywczą idealnie dopasowaną do wieku naszego smakosza, gdyż na każdym słoiczku podany jest wiek, od którego może być spożywany. Na etykiecie żywności specjalnego przeznaczenia widnieje dokładny skład oraz zawartość poszczególnych składników odżywczych oraz kaloryczność produktu co pozwala na ścisłe zbilansowanie diety malucha. Zatem mama, która otwiera słoiczek, dokładnie wie czym karmi swoją pociechę.

Oprócz wysokiej jakości surowca zaletą jest również długa data ważności słoiczków, która została zapewniona procesem pasteryzacji/sterylizacji.  Kolejną plusem tym dań jest konsystencja, która nie zraża małego bohatera do przyjmowania nowych posiłków już nie tylko w formie płynnej, a także chroni malucha przed zadławieniem.

Niejedna mama na pewno zadała sobie pytanie: ,,Czy nie lepiej samej w domu przyrządzić posiłek dla dziecka?’’ Jeżeli owa mama posiada dostęp do warzyw i owoców z ekologicznych upraw i mięsa z pewnego źródła może spokojnie przygotowywać tego typu posiłki. Kupując surowce na targu, w osiedlowym warzywniaku czy w supermarkecie tak naprawdę nie wiemy jakiej są jakości i jak długo są już przechowywane.

Niewątpliwie wadą słoiczków dla dzieci jest ich cena. No, ale coś za coś. Wygoda i wysoka jakość za wysoką cenę.

Jednakże dieta dzieci nie może opierać się wyłącznie na daniach ze słoiczka. Do pierwszego roku życia podstawą maluchów jest mleko matki, a następnie mleko modyfikowane i kaszki. Do jadłospisu wprowadzamy inne dania, również domowe, dajemy smakować posiłki spożywane przez dorosłych. Ważne aby nakierowywać dziecko do chęci poznawania świata, uczenia się smaków, a także umiejętności żucia i gryzienia. Dlatego też słoiczki powinny stanowić tylko uzupełnienie diety.

Autor: Dorota Pietraszek-Bańka